Dariusz Trzcionka – Przewodniczący PZZ „KADRA” i Stanisław Stolorz – Przewodniczący Federacji ZZP PKP wzięli udział w posiedzeniu Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP, które miało miejsce w dniu 29 marca w siedzibie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego. W obradach ROP uczestniczyli przedstawiciele rządu RP: Pani Minister Elżbieta Rafalska i Wiceminister Stanisław Szwed z MRPiPS, a także parlamentarzyści, przedstawiciele związków zawodowych i pracodawców.

ROP wyraził m.in. opinię w sprawie wniosków Marszałka Sejmu RP dotyczącego odwołania Pani Małgorzaty Hofman ze stanowiska Zastępcy Głównego Inspektora Pracy w związku ze złożoną rezygnacją. W czasie spotkania omówiono stan realizacji programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” za ubiegły rok, stanowisko w sprawie zawierania umów cywilnoprawnych i zatrudnienia w szarej strefie oraz programy wspierania poprawy warunków pracy realizowane przez ZUS w ramach funduszu prewencji wypadkowej, w tym dofinansowania działań na rzecz utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej.

Rada zwraca od lat uwagę na konieczność systemowych zmian na rynku pracy. Obecnie nadszedł wreszcie czas aby je zrealizować. ROP zauważa, że wyniki przeprowadzonych w ostatnich latach kontroli wskazują na coraz częstsze zawieranie umów cywilnoprawnych w warunkach charakterystycznych dla stosunku  pracy. Efektem ubiegłorocznych działań kontrolnych inspektorów pracy było wyegzekwowanie umów o pracę dla ponad 8 tys. osób, z którymi zawarto umowy cywilnoprawne  w warunkach, w których zgodnie z art. 22 §1 Kodeksu pracy należało zawrzeć umowy o pracę. W latach 2013 – 2015 inspektorzy wyegzekwowali zawarcie umów o pracę dla 22,3 tys. pracowników zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. Inspektorzy pracy stosowali też inne będące w ich dyspozycji środki prawne. W 2015 r. skierowali do właściwych sądów 135 powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy na rzecz 225 osób.        Porównanie danych ubiegłorocznych z wynikami kontroli z lat poprzednich wskazuje na tendencję wzrostową zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi w warunkach właściwych dla stosunku pracy.  Rada Ochrony Pracy deklaruje też udział i organizowanie przedsięwzięć na rzecz przeciwdziałania nielegalnemu  zatrudnieniu.

W czasie posiedzenia Prezes ZUS zaprezentowała wyniki Programu dofinansowania płatników składek w działaniach na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym. Najczęściej tematyka realizowanych w programie działań inwestycyjnych dotyczyła:

• Instalacji urządzeń oczyszczających powietrze (filtracja i wentylacja) – 33%
• Ograniczania obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego – 28%
• Poprawy bezpieczeństwa pracy na wysokości – 12%
• Wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej – 11%
• Poprawy oświetlenia na stanowiskach pracy – 4%

Należy zauważyć, że podobne programy są realizowane we Francji, gdzie inwestycje techniczne i doradztwo w zakresie poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy są dofinansowywane przez regionalne kasy społecznych ubezpieczeń wypadkowych (CARSAT, CRAMIF, CGSSes) – wsparcie dla małych przedsiębiorstw do wysokości 25.000 Euro. Również we Włoszech – INAIL (państwowa instytucja ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych) wspiera przedsiębiorstwa inwestujące w prewencję przez:

• pomoc we wdrażaniu projektów skierowanych na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy
• częściowe subsydiowanie składek ubezpieczeniowych dla przedsiębiorstw realizujących własne projekty w zakresie poprawy warunków pracy

Polski Program realizowany jest od 2013 roku i objął już ponad 1000 przedsiębiorstw, w tym najwięcej Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

Rada Ochrony Pracy zapoznała się z informacjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który prowadzi działalność mającą na celu zapobieganie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym. Kwota wydatków na prewencję wypadkową, pokrywanych ze środków finansowych zgromadzonych w funduszu wypadkowym, określana jest corocznie w ustawie budżetowej. Kwota wydatków na prewencję wypadkową określona w ustawie budżetowej na 2016 rok wynosi 56 028 000,00 zł. Programy wspierania poprawy warunków pracy w ramach prewencji wypadkowej ZUS obejmują wsparcie:

• finansowe poprzez programy dla przedsiębiorców i dofinansowanie przedsięwzięć naukowych;
• wsparcie rzeczowe poprzez dedykowane pakiety środków ochrony indywidualnej oraz inne narzędzia wspierające bezpieczeństwo pracy;
• wsparcie merytoryczne realizowane przez ZUS poprzez szkolenia, seminaria, warsztaty, kampanie informacyjne, publikacje naukowe i prace naukowo-badawcze.

Jak pokazują statystyki ZUS wpływa coraz więcej wniosków o dofinansowanie, a największe zainteresowanie wykazali płatnicy z województw: wielkopolskiego – 787 wniosków, śląskiego – 510 wniosków, mazowieckiego – 452 wnioski, małopolskiego – 406 wniosków, co obrazuje poniższy wykres.

ZUS podkreśla, że realizacja prewencji wypadkowej wymaga prowadzenia działań przy wykorzystaniu różnorodnych narzędzi, które dedykowane są dla odpowiednich grup docelowych. Znacząca część dotychczas podejmowanych inicjatyw dotyczących wsparcia finansowego, rzeczowego i merytorycznego kierowana jest do pracodawców, a w szczególności do przedsiębiorców z mikro i małych firm.

GT