Krzysztof Stefanek – Wiceprzewodniczący PZZ „KADRA” wraz z przewodniczącymi organizacji członkowskich należących do Sekcji Hutnictwa PZZ „KADRA” – Markiem Nanusiem i Markiem Wyszką rozmawiali o sytuacji w branży hutniczej w Polsce oraz o podstawowych problemach jej funkcjonowania w czasie spotkania Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego. W posiedzeniu uczestniczyli również członkowie Zarządu Województwa Śląskiego Forum Związków Zawodowych: koledzy Robert Sobota (FZZP PKP), Wojciech Kulej (ZZIT) i Marek Pisula (NZZFW). Najważniejsze sprawy omówione na spotkaniu w dniu 11 lutego 2016 roku w Katowicach w Śląskim Urzędzie Marszałkowskim poświęcone były problemom hutnictwa i branży stalowej. Rozmowy dotyczyły m.in. ochrony rynku unijnego przed nieuczciwą konkurencją z krajów spoza UE, o braku wsparcia państwa dla przemysłu energochłonnego oraz o zmianach w Europejskim Systemie Handlu Emisjami (EU ETS). Sprawy poruszane na spotkaniu są bardzo ważne dla Śląskich pracowników, gdyż Polska jest producentem ok. 9 mln ton stali rocznie. W spółkach hutniczych i metalurgicznych znajdujących się na terenie naszego kraju zatrudnionych jest ponad 21 tys. pracowników. Z jedenastoma największymi zakładami branży współpracuje blisko 40 tys. mniejszych firm.

Posiedzenie rozpoczęli eksperci Hutniczej Izby Przemysłowo Handlowej przedstawieniem prezentacji na temat wyzwań funkcjonowania hutnictwa w Polsce. Zdaniem specjalistów pracodawców największe zagrożenia dla hutnictwa dotyczą nieuczciwej konkurencji ze strony krajów spoza UE. Według ekspertów potrzeba działań na rzecz zbudowania i wzmocnienia międzynarodowej konkurencyjności polskiego hutnictwa. W tej chwili mamy najlepszy moment na zapewnienie odpowiedniego kształtowania kosztów energii elektrycznej i ryzyka dla hutnictwa w Europie i Polsce w kontekście planowanego wprowadzenia nowej dyrektywy EU ETS (wspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla).

Foto: Marek Pisula

Pan Stefan Dzienniak, Prezes HIPH zaznaczył, że branża metalurgiczna wykorzystuje ok. 5 proc. energii elektrycznej zużywanej w Polsce. Ceny zakupu energii elektrycznej dla przemysłu energochłonnego od kilku lat są w naszym kraju od 30 proc. do 40 proc. wyższe niż w innych krajach UE, np. w Niemczech.  Oczekuje się, aby nasze polskie regulacje były sporządzone na wzór niemiecki, gdzie przemysł energochłonny, hutnictwo korzystało z pewnych ulg i zwolnień. Izbie nie chodzi o bonusy dla branży, ale o wyrównanie szans.

W czasie posiedzenia WRDS przyjęła stanowisko w sprawie problemów funkcjonowania hutnictwa stali oraz niezbędnych działań ukierunkowanych na poprawę sytuacji konkurencyjnej sektora stalowego – rekomendujące podjęcie rozwiązań systemowych dla przemysłu hutniczego. Stanowisko to jest równocześnie wnioskiem do Rady Dialogu Społecznego i rządu. W dokumencie znalazły się propozycje rozwiązań systemowych i ustawowych dla sektora.  WRDS w Katowicach zaproponowało konkretne rozwiązania dla hutniczego sektora gospodarki w województwie śląskim. Pierwsze stanowisko zostało przyjęte przez wszystkich partnerów społecznych, w tym przez reprezentację Forum Związków Zawodowych.

Stanowisko WRDS podkreśla znaczenie pracowników hutnictwa i górników, którzy poczynając od strajku sierpniowego podłożyli iskrę pod wybuch I powstania śląskiego. Na długą i nieprzerwaną tradycję sektora w regionie składają się wysiłki wielu pokoleń pracowników. W ostatnich latach hutnictwo przeszło trudny proces restrukturyzacji i dokonało w ciągu ostatnich dziesięciu lat znaczących inwestycji na poziomie 11 mld zł. Hutnictwo stali pozostaje w ścisłej symbiozie z górnictwem węgla kamiennego, czy to poprzez zastosowanie koksu, czy to ze względu na bycie znaczącym odbiorcą energii elektrycznej produkowanej z węgla kamiennego.

WRDS w swoim stanowisko krytykuje nieprzemyślane działania regulacyjne Unii Europejskiej zwiększające koszty działalności hutniczej, a w szczególności promowaną przez UE politykę klimatyczną. Nie przemyślane działania regulacyjne UE różnicują istotnie warunki konkurencji wewnątrzunijnej wobec działań podejmowanych przez Państwa Członkowskie na obszarze tworzenia warunków do obniżania ceny nośników energii i zwiększania w tym zakresie dysproporcji w stosunku do warunków w Polsce. Bardzo duże znaczenie i niekorzystny wpływ na branżę hutniczą mają nieuczciwe i agresywne działania krajów takich jak Białoruś i Chiny, i wreszcie brak odpowiedzi na powyższe zagrożenie ze strony państwa polskiego.

WRDS zarekomendowała Rządowi RP wnoszenia spraw na forum UE dotyczących wprowadzania instrumentów ochrony handlu, takich jak kwoty importowe oraz kontynuowanie poparcia dla wniosków o postępowanie ochronne (antydumpingowe, antysubsydyjne).

W odniesieniu do planowanej rewizji dyrektywy o ETS po 2020 roku zarekomendowano obniżenie stałej puli uprawnień w ramach systemu EU ETS przeznaczonych do zbycia na akcjach, co przełożyłoby się na stosowanie większej puli uprawnień dostępnych nieodpłatnie dla branż narażonych na ucieczkę emisji. Równocześnie wskazuje na potrzebę zaostrzenia kryteriów doboru sektorów uważanych za narażone na występowanie zjawiska ucieczki emisji.

Odrębnym tematem rozmów na WKDS była walka z wyłudzeniami VAT w branży stalowej – eksperci ocenili dotychczasowe działania oraz zaproponowali rozwiązania zapobiegające takim praktykom w przyszłości. Poruszony został także problem rynku pracy, na którym brakuje osób z kwalifikacjami do pracy w branży hutniczej. WKDS zwraca uwagę na problem narastającej luki pokoleniowej, o czym świadczy najlepiej fakt, że co najmniej 40% zatrudnionych w sektorze to osoby w wieku 51+. W tego powodu zarekomendowano przyjęcie programu wspierającego kształcenie osób w obszarze deficytowych kwalifikacji zawodowych mogących zasilić kadrowo sektor hutnictwa, takich jak: mechanicy, energetycy, hydraulicy siłowi, automatycy, pracownicy produkcyjni, operatorzy maszyn sterowanych numerycznie (CNC), zawodów kolejowych. WRDS oczekuje zwiększenia wsparcia finansowego dla pracodawców oraz wprowadzenia stypendiów dla uczniów techników.

Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego powołała także zespół problemowy do spraw opracowania Kontraktu dla Śląska, którego zadaniem będzie wypracowanie wspólnej koncepcji. Pan Sylwester Rajwa został wskazany przez stronę związkową jako osoba wschodząca w skład zespołu. Przyjęto również harmonogram działań rady dialogu, która w tym półroczu zajmie się m.in. tematem ochrony zdrowia, rynku pracy, czy szkolnictwa zawodowego.

GT